Türkiye’nin önemli sektörlerinden tekstil ve hazır giyim, 2024 yılında ciddi bir istihdam kaybı yaşadı. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, 2023 yılı sonunda 1 milyon 24 bin 976 olan toplam istihdam, 2024’te 959 bin 395’e geriledi. Yıl boyunca sektör genelinde 65 bin 581 kişilik bir iş kaybı yaşandı.
Bu düşüşün büyük kısmı, daha fazla küçük ölçekli işletmeye sahip olan hazır giyim sektöründe gerçekleşti. Hazır giyimde çalışan sayısı 52 bin 768 kişi azalarak 574 bin seviyesine düştü. Tekstil sektöründe ise istihdam 12 bin 813 kişi azalarak 384 bin 711’e geriledi. Firma sayısı da gerileyerek 61 bin 352’den 59 bin 101’e düştü.
İstihdam Kaybının Nedenleri
Son yıllarda tekstil ve hazır giyim sektöründe yaşanan istihdam kaybı, 2024’te de devam etti. Bu sürecin başlıca nedenleri şöyle sıralanıyor:
- Küresel ekonomik belirsizlikler: Talepteki daralma ve ekonomik dalgalanmalar sektörü olumsuz etkiliyor.
- Üretim maliyetlerinin artması: Asgari ücret zammı, enerji fiyatları ve finansman maliyetlerindeki artış firmaların yükünü artırıyor.
- Düşük kur ve ithalat baskısı: Düşük döviz kuru ihracatı zorlaştırırken, Uzakdoğu’dan gelen düşük maliyetli ürünler yerli üreticileri zorluyor.
- Düşen ihracat talebi: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, 2024’ün ocak-şubat döneminde tekstil ihracatı %0,5 düşerek 1 milyar 586 milyon dolara, hazır giyim ihracatı ise %5 azalarak 5 milyar 979 milyon dolara geriledi.
Sektörün Geleceği Risk Altında
İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından yayımlanan Türkiye Sektörel PMI verilerine göre, 2024’ün ilk aylarında tekstil ve hazır giyim üretimi ciddi bir yavaşlama gösterdi. Yeni siparişler azalırken, firmalar üretim kapasitesini düşürmeye devam etti.
Özellikle kapasite kullanım oranları endişe verici seviyelere geriledi. 2024 Şubat ayında hazır giyimde kapasite kullanımı %74,3 ile Mayıs 2021’den bu yana en düşük seviyesine indi. Tekstil sektöründe ise bu oran %71,7 olarak gerçekleşti.
Sektör temsilcileri, iş kaybının devam etmemesi için devletin teşvik mekanizmalarını güçlendirmesi ve yerli üretimi destekleyen adımlar atması gerektiğini vurguluyor. Aksi takdirde, Türkiye’nin geleneksel olarak güçlü olduğu tekstil ve hazır giyim sektörlerinde daha fazla firma kapanması ve istihdam kaybı yaşanabileceği belirtiliyor.