İstanbul Planlama Ajansı (İPA) Başkanı Dr. Buğra Gökce, Türkiye’deki konut krizine ilişkin çarpıcı veriler paylaştı. TÜİK ve Eurostat verilerine dayanarak yaptığı açıklamada, Türkiye’de 100 binden fazla evsiz bulunduğunu ve her üç kişiden birinin kötü konut koşullarında yaşadığını belirtti.
Yoksulluk ve Konut Krizi
Dr. Gökce, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, yoksulluk sınırında yaşayan vatandaşların yarısına yakınının yaşanamayacak durumdaki konutlarda hayat mücadelesi verdiğini söyledi. Gökce’nin açıklamalarına göre, Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında en kötü konut kalitesine sahip ülke konumunda.
“Halkımız ısınma, barınma ve gıda gibi temel ihtiyaçlarını karşılayamaz hale geldi. 2021 yılında Şevkat-Der tarafından yapılan açıklamada Türkiye’de 70 bin evsiz olduğu belirtilmişti. Bugün ise bu rakamın 100 binin üzerine çıktığı tahmin ediliyor.
Ev bulamayan vatandaşların yanı sıra, yaşanamaz durumda olan konutlarda yaşamaya çalışan milyonlarca insan bulunuyor. Bu durum geçtiğimiz günlerde İzmir’in Selçuk ilçesinde yaşanan trajik olayla da gözler önüne serildi. Yaşları 1 ila 5 arasında değişen beş çocuk, yaşadıkları kötü durumdaki konutta çıkan yangında hayatını kaybetti. Annenin maddi imkansızlıklar nedeniyle çocuklarına yeterli desteği sağlayamaması ve yaşadıkları evin uygun koşullara sahip olmaması, bu facianın en büyük nedenlerinden biri oldu. Maalesef, ülke genelinde buna benzer durumda olan çok sayıda aile bulunuyor.”
Her 3 Kişiden 1’i Kötü Konutta Yaşıyor
TÜİK’in iki ay önce yaptığı açıklamaya göre Türkiye’deki kurumsal olmayan nüfusun yüzde 31,3’ü; sızdıran çatı, nemli duvar, çürümüş pencere çerçeveleri gibi ciddi konut problemleriyle karşı karşıya.
Vatandaşların yüzde 30,2’si ise izolasyon yetersizliği nedeniyle ısınma problemi yaşıyor. EuroStat verileri de bu tabloyu doğruluyor. 2023 yılı istatistiklerine göre Türkiye’de kötü kalitede konutlarda yaşamak zorunda kalan nüfus oranı yüzde 32. Bu oran ile Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında en kötü konut kalitesine sahip ülke olarak öne çıkıyor.
“Sermaye Sahipleri 3’üncü, 4’üncü Konutlarını Alıyor”
Dar gelirli vatandaşların konut koşullarının giderek kötüleştiğini vurgulayan Gökce, TOKİ ve Emlak Konut’un yüksek gelirli kesime yönelik projeler üretmeye devam ettiğini belirtti.
“Medyan gelirin yüzde 60’ının altında gelire sahip olan vatandaşlarımızın yüzde 48,1’i kötü konutlarda yaşamak zorunda kalıyor. Ancak bugün TOKİ ve Emlak Konut tarafından başlatılan kampanyada en düşük ödeme miktarı asgari ücretin üç katı olan 61 bin 698 TL! Bu kurumlar, kuruluş amaçlarının aksine yüksek gelirli kesime konut üretmeye ve satmaya devam ediyor.”
Öte yandan, varsıl kesime yönelik konut projeleri hız kesmeden sürerken, kamu imkanlarıyla sermaye sahipleri üçüncü, dördüncü konutlarını alabiliyor. Gökce, bu düzene karşı çıkarak kamusal kaynakların halkın lehine kullanılması gerektiğini vurguladı ve şu ifadeleri kullandı:
“Kişilere, gruplara ve belli zümrelere hizmet eden bu düzen değişmeli, halkın kaynakları halk için kullanılmalı. İstanbul’da başardık, Türkiye’de de başaracağız.”
Halkımız ısınma, barınma gıda gibi temel ihtiyaçlarını karşılayamaz halde.
— Doç. Dr. Buğra Gökce (@gokcebugra) February 22, 2025
2021 yılında Şevkat-Der Türkiye'de 70 bin insanın evsiz olduğunu belirtirken bugun tüm Türkiye’de tahmini 100 bin üzerinde evsiz vatandaşımız olduğu ifade ediliyor.
Başını bir çatıya sokamayan… pic.twitter.com/zjX49DDNnq